Vraag en antwoord

Wolven ‘zijn’ van niemand. Dieren die in het wild leven, worden in de wet ‘res nullius’-dieren genoemd. Dit betekent dat het dieren zonder eigenaar zijn. Dat geldt ook voor wolven.

In het verleden is er veel gejaagd op wolven. Daardoor is het dier eind 19e eeuw bijna uitgestorven in Europa. Wolven kwam alleen nog voor op een aantal plekken in Oost-Europa en in de gebergtes in Italië en Spanje.  

Om te voorkomen dat wolven helemaal verdwenen uit Europa, spraken de Europese landen in 1982 af dat de wolf een beschermde diersoort werd. Het dier mag sindsdien niet meer worden verjaagd of gedood. Alleen als een wolf een directe bedreiging vormt voor mensen of goed beschermd vee, kan een uitzondering worden gemaakt.  

Op 14 juli 2025 is de Habitatrichtlijn voor wolven aangepast. Wolven zijn niet meer ‘strikt beschermd’, maar ‘beschermd’. De overheid is bezig om de landelijke regels aan te laten sluiten op deze aangepaste richtlijn. 

Wolven zijn beschermd. Daarom zijn landen in Europa verplicht om wolven te bestuderen.  
 
Nederland doet dus ook onderzoek naar wolven en kijk hierbij naar: 

• hoeveel wolven er in Nederland zijn, in welke gebieden ze leven en hoe ze zich ontwikkelen;
• het voorkomen van schade aan vee; 
• het verzamelen van kennis over de natuur en de leefgebieden van wolven in ons land. 
   

BIJ12 houdt zich namens de provincies bezig met het monitoren van wolven. Heb je een wolf of wolvenspoor gezien? Meld dit dan bij het landelijke Wolvenmeldpunt van BIJ12.

Als een wolf dood is, laat de provincie het dier vaak onderzoeken. Er wordt dan gekeken naar de doodsoorzaak, het geslacht en welke wolf het is. Er zijn afspraken gemaakt over hoe dit onderzoek gebeurt. In het Verdrag van Washington (CITES) staan wettelijke regels over het vervoeren van (delen van) dode of levende wolven.

Zie voor meer informatie de pagina Dode wolven op bij12.nl.

Bekijk de Basisregels over hoe je het beste kunt reageren als je een wolf tegenkomt. 
 
Blijft een wolf je benaderen? Of komt hij dicht bij je (op minder dan 30 meter)? Neem dan contact op met de regionale meldkamer van de politie via nummer 0900-8844. 

Gedraagt een wolf zich agressief? Of ben je gebeten door een wolf? Bel 112 bij dit soort spoedgevallen. Je melding komt dan bij de juiste personen terecht, zodat zij snel actie kunnen ondernemen. 

Daarnaast kan een incident achteraf worden gemeld bij de betreffende provincie.

Veiligheid van mensen staat bovenaan. Als de openbare orde en de openbare veiligheid in gevaar zijn, kunnen provincies ingrijpen op basis van de Omgevingswet. In acute noodsituaties kan een burgemeester ingrijpen op basis van de Gemeentewet.  
 
Bekijk voor meer informatie het Wolvenplan 2025 en de bijbehorende interventierichtlijnen.

Een probleemwolf is een wolf die zich ongewenst gedraagt. In de Interventierichtlijnen, behorende bij het Wolvenplan 2025, staat wanneer een wolf als probleemwolf kan worden gezien. Denk bijvoorbeeld aan: 

• een wolf die meerdere keren dicht bij mensen komt (op minder dan 30 meter) of agressief op mensen reageert; 
• een wolf die mensen met honden aan de lijn benadert; 
• een wolf die meermaals goed beschermd vee doodt of verwondt.  
   

Meld (probleem)wolven altijd bij het landelijke Wolvenmeldpunt van BIJ12.

Verjagen is een maatregel waardoor de wolf vlucht, zonder dat het dier in gevaar komt of gewond raakt. De manier van verjagen moet altijd passen bij de situatie. In de Interventierichtlijnen, behorende bij het Wolvenplan 2025, staan drie vormen van verjagen. 

Lees op de pagina Leven met wolven hoe je een wolf herkent. 

Bekijk de pagina Basisregels over hoe je het best kun reageren als je een wolf tegenkomt. 

Zie je een wolf? Of sporen van een wolf, zoals een drol of pootafdrukken? Meld dit dan bij het landelijke Wolvenmeldpunt van BIJ12.  

De meldingen helpen om te weten waar in Nederland wolven leven. Een team van deskundigen en vrijwilligers bekijkt elke melding. Als het echt om een wolf gaat, komt de melding op de pagina Verspreiding wolf in Nederland op Bij12.nl. Dit overzicht wordt elke maand bijgewerkt.   

Een paar keer per jaar maakt BIJ12 een verslag (voortgangsrapportage). Hierin staat extra informatie over waar wolven zijn gezien, waar ze leven en waar wolven vee hebben gedood of verwond.  

Je kunt met kinderen en honden de natuur in. Het kan best spannend zijn om naar een gebied te gaan waar wolven leven. Maar wolven hebben meestal weinig interesse in mensen. Als je een hond bij je hebt, is die kans iets groter. Heel soms benadert een wolf een loslopende hond. Houd je hond daarom altijd kort aan de lijn.  
 
Bekijk de basisregels over hoe je het beste kunt reageren als je een wolf tegenkomt.  
Op de pagina Actuele Adviezen lees je meer over gebieden waar een aanlijnplicht voor honden geldt. 

Je kunt met je paard de natuur in. Een wolf zal meestal weggaan als hij een paard ziet, omdat een paard veel groter is dan een wolf.   
 
Zie je een wolf? Dan is het advies:  

• schat in hoe jouw paard reageert. Dit hangt af van het ras, de leeftijd, de ervaring en het karakter van het paard;  
• klap of zwaai niet als jouw paard daarvan schrikt;  
• je kunt met je paard blijven staan. Draai het hoofd van je paard naar de wolf;  
• of probeer rustig verder te stappen (geen draf of galop).  

De kans dat wolven paarden benaderen, is heel klein. Paarden zijn zeer verdedigend ingesteld. Vooral merries die hun veulens verdedigen. Veulens, pony’s, zieke of zwakke dieren zijn kwetsbaarder.   

Bekijk de basisregels voor meer informatie over hoe te handelen als je een wolf tegenkomt. 

• rijd niet door;  
• bel met de politie via 0900-8844. Bel niet met de dierenambulance. Ook als het dier niet blijft liggen, maar doorloopt;  
• vertel zo goed mogelijk waar het is gebeurd;  
• blijf op de plek van de aanrijding. Wacht op politie of een deskundige. Ga nooit zelf achter een wolf aan en kom niet te dichtbij;  
• neem een wolf nooit mee. Geef het dier ook niet aan onofficiële organisaties of personen. Dit mag niet, want wolven zijn beschermd. 

Er zijn verschillende manieren om je dieren te beschermen tegen wolven.  
Denk aan het plaatsen van stroomrasters en/of het ophokken van vee in een nachthok of kraal. Een andere mogelijkheid zijn kuddebeschermingshonden.  
 
In de Faunaschade PreventieKit Wolven op bij12.nl lees je welke maatregelen je kunt nemen om vee te beschermen tegen wolven. 

Een wolfwerend raster speelt een belangrijke rol bij het beschermen van vee tegen wolven. Het biedt geen volledige garantie. Een raster werkt als het goed is ontworpen, goed onderhouden en goed geïnstalleerd is.   

Wolven die over een wolfwerend raster springen, zijn een uitzondering. In eerste instantie proberen wolven onder rasters door te gaan. Daarnaast zoeken ze naar een zwakke plek in het raster, zoals toegangspoorten zonder stroomdraden of naar hooggelegen plekken in de buurt van het raster.  

In de Faunaschade PreventieKit Wolven op bij12.nl lees je welke maatregelen je kunt nemen om vee te beschermen tegen wolven. 

De meeste provincies stellen subsidies beschikbaar voor het plaatsen van wolfwerende rasters. In de meeste provincies zijn ook noodsets beschikbaar. Dit zijn tijdelijke en flexibele netten om vee te kunnen beschermen. 

Lees meer over provinciale subsidieregels.  

Bekijk op de site van jouw provincie hoe je advies kunt krijgen van een wolvenconsulent. 

Bel in noodgevallen met de regionale meldkamer van de politie via nummer 0900-8844. Bel bij spoed 112. 

Probeer kalm te blijven en de wolf af te schrikken door lawaai te maken. Bijvoorbeeld door te toeteren met een voertuig of gastoeter. Breng je dieren naar een veilige ruimte, zoals een omheining of stal. Meld de waarneming bij het landelijke Wolvenmeldpunt van BIJ12.  

Je komt in aanmerking voor een tegemoetkoming als je vee gedood of verwond is door een wolf. Dat geldt ook voor hoefdieren (schaap, geit, paard/pony, rund, varken) die als hobby worden gehouden. Er is ook een tegemoetkoming mogelijk voor gewonde en gedode hoed- en/of kuddebeschermingshonden. 

Lees meer over deze tegemoetkoming op de pagina Schade aan vee op bij12.nl.